Kant: AA I, VIRO ILLUSTRISSIMO, GENEROSISSIMO ... , Seite 484 |
|||||||
Zeile:
|
Text (Kant):
|
|
|
||||
| 01 | Vis impenetrabilitatis est vis repulsiva, externa quävis ab appropinquatione | ||||||
| 02 | ulteriori arcens. Cum häc vis sit cuilibet elemento ingenita, ex ipsius | ||||||
| 03 | natura intelligi quidem poterit, cur pro distantiä, ad quam extenditur, augmentis | ||||||
| 04 | intensitas actionis diminuatur; quod in distantia quavis data plane nulla | ||||||
| 05 | sit, intelligi plane per se non potest. Ideoqü apud hanc solam si steterit, corporum | ||||||
| 06 | compages plane nulla foret, quippe repellentibus se modo particulis, corporiqü | ||||||
| 07 | nullum constaret volumen definito limite circumscriptum. Necesse | ||||||
| 08 | igitur est, ut opponatur huic conatui alius oppositus, et in data distantia äqualis, | ||||||
| 09 | limitem spatio occupando determinans. Qui cum repulsioni exadversum | ||||||
| 10 | agat, est attractio. Opus igitur est cuilibet elemento präter vim impenetrabilitatis | ||||||
| 11 | alia attractiva, a qua si discesseris, non resultarent determinata corporum | ||||||
| 12 | naturä volumina. | ||||||
| 13 | SCHOLION. Ambarum virium tam repulsionis quam attractivä quä sint | ||||||
| 14 | in elementis leges indagare, ardui sane momenti est investigatio et digna, quä | ||||||
| 15 | ingenia exerceat perspicaciora. Mihi hic loci sufficit earum exsistentiam, quantum | ||||||
| 16 | per brevitatis legem licuit, certissime evictam reddidisse. Sed si veluti e | ||||||
| 17 | longinquo quädam ad hanc quästionem pertinentia prospicere arridet, nonne, | ||||||
| 18 | cum vis repulsiva e puncto intimo spatii ab elemento occupati extrorsum agat, | ||||||
| 19 | intensitas illius censenda erit secundum spatii, in quod extenditur, augmentum | ||||||
| 20 | reciproce debilitari? Non potest enim vis e puncto distributa in sphära definita | ||||||
| 21 | efficax deprehendi, nisi totum, quod comprehenditur sub data diametro | ||||||
| 22 | spatium, agendo impleat. Quod hac ratione patefit. Si enim vim concipias | ||||||
| 23 | secundum lineas rectas e data superficie emanantem, sicuti lucem, seu etiam | ||||||
| 24 | secundum Keillii mentem ipsam vim attractionis, erit vis hac ratione exercita | ||||||
| 25 | in ratione multitudinis linearum, quä ex hac superficie duci possunt, hoc est | ||||||
| 26 | in ratione ipsius superficiei agentis. Adeoqü si superficies sit infinite parva, | ||||||
| 27 | erit etiam häc vis infinite parva, et si tandem sit punctum, plane nulla. Ideoqü | ||||||
| 28 | per lineas divergentes e puncto non potest vis diffundi in certa distantia | ||||||
| 29 | assignabilis. Neqü ideo deprehendetur efficax, nisi implendo totum, in quo | ||||||
| 30 | agit, spatium. Sed spatia sphärica sunt, ut cubi distantiarum. Ergo cum | ||||||
| 31 | eadem vis per maius spatium diffusa diminuatur pro ratione inversa spatiorum, | ||||||
| 32 | erit vis impenetrabilitatis in ratione triplicata distantiarum a centro präsentiä | ||||||
| 33 | reciproce. | ||||||
| 34 | Contra ea cum attractio sit quidem eiusdem elementi actio, sed in oppositum | ||||||
| 35 | versa, erit superficies sphärica, in quam in data distantia exercetur | ||||||
| 36 | attractio, terminus a quo; cuius cum punctorum, a quibus in centrum tendentiä | ||||||
| 37 | lineä duci possunt, multitudo, adqü adeo attractionis quantitas definita sit, erit | ||||||
| 38 | hoc pacto assignabilis, et decrescens in ratione inversa superficierum sphäricarum, | ||||||
| 39 | i. e. in inversa duplicata distantiarum. | ||||||
| 40 | Si igitur repulsiva in subtriplicata, adeoqü longe maiori ratione decrescere | ||||||
| [ Seite 483 ] [ Seite 485 ] [ Inhaltsverzeichnis ] |
|||||||